ROLA I ZADANIA SZKOŁY RODZENIA
Pierwsze Szkoły Rodzenia w Polsce powstały w latach 1956 – 1957 w Krakowie , Łodzi , Wrocławiu, Szczecinie. Obecnie patronat nad ich rozwojem sprawuje Instytut Matki i Dziecka w Warszawie. Podstawowym zadaniem szkół jest przygotowanie obojga rodziców do porodu, rodzicielstwa, pojmowanego jako całokształt zagadnień psychofizycznych związanych z ciążą ,porodem, połogiem i wczesnym okresem życia dziecka. Czas oczekiwania na narodziny dziecka jest etapem silnej motywacji rodziców do poszerzania wiedzy, dotyczącej zdrowia , rozwoju mającego pojawić się potomka, jak również kondycji całej rodziny. Dojrzewanie do ról rodzicielskich wiąże się z szeregiem przemian w sferze psychologicznej, a czasem wiąże się także z trudnościami emocjonalnymi.
Zasadniczym celem szkoły rodzenia jest przygotowanie rodziców do świadomego i aktywnego przeżycia porodu. Główny akcent kładzie się na poród naturalny, ale kształcenie obejmuje wiele wariantów jego przebiegu[ cięcie cesarskie, nacięcie krocza czy poród ze znieczuleniem ],po to by rodzice rozumieli to , co się dzieje i świadomie we wszystkim uczestniczyli. Poród naturalny oznacza także zharmonizowaną współpracę obojga rodziców podczas porodu, stopniowo zmniejsza się liczba kobiet samotnie korzystających z zajęć w szkole rodzenia , a wzrasta liczba par , które wspólnie chcą przygotować się do porodu.
Szczególną uwagę zwraca się na przygotowanie ojca do aktywnego udziału w porodzie, który polega na ; stałej obecności przy kobiecie rodzącej,
- obserwacji nadchodzących skurczów i pomocy w prawidłowym oddychaniu,
- obserwacji czynności serca płodu na zapisie KTG lub osłuchiwaniu,
- masażu okolicy krzyżowej,
- pomocy w utrzymaniu odpowiedniej pozycji podczas parcia,
- odpępnieniu noworodka.
Najbardziej wskazanym okresem dla rozpoczęcia zajęć w szkole rodzenia jest koniec 20 tygodnia ciąży, oczywiście jeśli stan zdrowia ciężarnej na to pozwala.
Program szkoły rodzenia składa się zwykle z trzech etapów;
spotkania , w czasie których omawia się kolejne etapy porodu, oraz zadania, jakie obydwoje rodzice mają podczas nich do spełnienia,
ćwiczenia gimnastyczne, których celem jest zwiększenie sprawności , kondycji, a także gotowości organizmu do wysiłku. Są to ćwiczenia ogólnorozwojowe, relaksacyjne i oddechowe. Zajęcia , podczas których przedstawia się zasady karmienia piersią oraz opieki nad noworodkiem.
W swojej działalności szkoły rodzenia wspierają fundacje i stowarzyszenia powstałe z inicjatywy samych kobiet, pod wspólną nazwą Rodzić po ludzku.
Same kobiety podkreślają korzyści wyniesione ze szkoły rodzenia tzn. zmniejszenie lęku przed porodem, uzyskanie bardziej pozytywnego nastawienia do porodu, nabranie pewności siebie i nauczenie się samokontroli nad własnym ciałem, zwiększenie poczucia więzi z dzieckiem, pozytywne zmiany postawy męża wobec żony i dziecka, lepsze przygotowanie do opieki nad dzieckiem, zwiększenie motywacji do karmienia piersią, dobra współpraca z personelem medycznym uczestniczącym w porodzie.
Większość placówek medycznych zapewnia rooming- in, co korzystnie wpływa na oddziaływanie psychoterapeutyczne w pierwszych chwilach po narodzinach dziecka. Dzięki praktycznym radom i wskazówkom udzielanym przez personel medyczny matka nabiera pewności w pielęgnacji noworodka. Również możliwość odwiedzin matki z dzieckiem przez najbliższych wpływa bardzo korzystnie na relacje z otoczeniem.
Obecnie w niektórych ośrodkach , stosuje się tzw. ;immersję wodną w trakcie porodu.
Kąpiel w wodzie podczas pierwszego/ drugiego okresu porodu jest zgodna z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia, która duży nacisk kładzie na spełnienie życzeń rodziców, którzy chcą by ich dzieci rodziły się w sposób jak najbardziej łagodny i naturalny.
Czynnikami przemawiającymi na korzyść immersji są ; łagodzący i relaksujący wpływ ciepłej wody – 37*C na organizm, p/ bólowe działanie wody, środowisko podobne do tego, w jakim płód przebywał przez okres 9 miesięcy, co sprawia , że noworodek jest w przyjaznym i likwidującym stres okołoporodowy otoczeniu.
Szkoły rodzenia włączają do swoich programów informacje o pozycjach wertykalnych w czasie porodu tj. klęczące, kuczne i wiszące. siedzące i leżące na boku. Zaletami tych pozycji jest wzrastająca siła, regularność i zwiększona częstotliwość skurczów. W pozycjach wertykalnych dochodzi do łatwego , ale i maksymalnego rozszerzenia kanału rodnego, a rozwieranie się szyjki macicy jest łatwiejsze i szybsze. Tłocznia brzuszna jest wykorzystana do maksimum, a mięśnie nienadwyrężone. Rozwieranie ujścia następuje także w przerwie międzyskurczowej. Lepiej przystosowują się mięśnie dna miednicy. Między skurczami można się łatwiej zrelaksować. Zmniejszają się dzięki temu odczucia bólowe.
Obecnie w szkołach rodzenia coraz częściej uczestniczą mężczyźni, którzy uzyskują informacje na temat pielęgnacji noworodka, higieny połogu, pomocy matce w opiece nad dzieckiem. Pozwala to na przygotowanie ich do udzielania wsparcia psychicznego w trakcie trwania porodu. , jak również pomocy w trakcie wykonywania ćwiczeń gimnastycznych .
Badania wykazują, że kobiety przygotowane w szkole rodzenia , lepiej ‘odczytują’ sygnały swojego ciała podczas porodu i lepiej współpracują z położną i lekarzem. Czego efektem jest np. poród krótszy o2-4 godz., rzadsze występowanie zaburzeń czynności skurczowej macicy, rzadziej nacinane krocze , rzadsze uszkodzenia szyjki macicy, lepsze dotlenienie płodu, mniejszy odsetek urazów okołoporodowych u noworodków, rzadziej wykonywane operacje położnicze, wyższa ocena noworodka w skali Apgar, mniejsza utrata krwi w III okresie porodu, szybszy powrót do pełnej sprawności po porodzie i zdecydowanie częstsze karmienie piersią .
